අතීතයේ ලක්දිව පිලිබඳ ලොවට කරුණු හෙළිකළ විදේශිකයෝ – 14 වන කොටස
ලංකාවට ප්‍රංශයන්ගේ පැමිණීම හා ත්‍රිකුණාමලේ සිදුකළ සටන් මාලාව පිලිබඳ පුවත්
By Shantha Senadheera -Editor Lanka News UK (December issue)
අතීතයේ ලක්දිව පිලිබඳ ලොවට කරුණු හෙළිකළ විදේශිකයෝ – 14 වන කොටස
ලංකාවට ප්‍රංශයන්ගේ පැමිණීම හා ත්‍රිකුණාමලේ සිදුකළ සටන් මාලාව පිලිබඳ පුවත්
නීතිඥ ශාන්ත සේනාධීර – ලංකා නිවුස් යුකේ.
ලංකා ඉතිහාසයේ ක්‍රි.ව. 16 වැනි සියවසෙන් පසු දක්‌නට ලැබෙන විශේෂ ලක්‌ෂණය වන්නේ ඉන්දීය ආක්‍රමණකාරීන්ගේ බලපෑම අවසන්විමයි. ඉන්පසු කාලයේදී ඉස්මතුවන්නේ යුරෝපා ජාතීන්ගේ බලපෑම්වලට යටත් වූ පාලන සමයයි. ඒ අනුව පෘතුගීසි, ලන්දේසි හා ඉංග්‍රීසි යන බටහිර ජාතීන්ගේ බලපෑම්වලට අපේ කුඩා දිවයින ගොදුරුවන්නේ එහි තිබු පිහිටීම මෙන්ම වෙළඳ කටයුතු සඳහා එහි තිබු ඉල්ලුම නිසාය.මෙහි කලින් ලිපි වලින් සඳහන් කල පරිදි සේදමාවතේ ඉන්දියන් සාගරයේ නාවික ගමනාගමනයට යෝග්‍යම රට ලංකාව යයි යන පුවත යුරෝපිය නාවික ප්‍රජාව අතර ප්‍රචලිත තිබු කරුණක් විය.වෙළඳ කටයුතු සඳහා යොදා ගනු ලැබූ එකම ප්‍රවාහන ක්‍රමය නාවික ගමන් මගය.මේ ගමන් ක්‍රි.ව. 14, 15, 16 සියවස්‌වල ඉස්ලාම් -තුර්කිවරු සිය වෙළඳ බලය පතුරවා ගෙන සිටියේය.ආසියාවේ මේ වෙළඳ කටයුතුවල බලය යුරෝපයෙහි කොන්ස්‌තන්තිනෝපල් නගරය මුල්කර ගෙන පැවතුනි.මේසඳහා ඉස්ලාම් හා කිතු බැතිමතුන් අතර යුද්ධ මාලාවක්‌ ඇති වූ අතර එය ‘කුරුස යුද්ධය’ නමින් යුරෝපා ඉතිහාසයෙහි සඳහන් වේ. එම යුද්ධවලින් මුල් කාලයේදී ඉස්‌ලාම්වරු ජයගත් නිසා යුරෝපීයන්ට ගොඩබිමින් පෙරදිග හා පැවති සම්බන්ධතා සීමාසහිතව කොන්දේසිවලට යටත්ව සිදුකර ගැනීමට සිදුවිය. යුරෝපීයයන් අප්‍රිකාවේ කේප් තුඩුව හරහා තිබු මුහුදු මාර්ග ඔස්සේ පෙරදිග හා සම්බන්ධ වීමට උත්සාහ කළේය. එහි ප්‍රතිඵලයක්‌ ලෙසින් ක්‍රි.ව. 1498 දී පෘතුගීසි ජාතික වස්‌කෝද ගාමා ඉන්දියාවට පැමිණි තිබුණි. පසුව පෙරදිග බටහිර ජාතීන්ට එම මුහුදු මාර්ගය ඔස්සේ සිය වෙළඳ කටයුතු කර ගෙන යාමට ඉඩකඩ සැලසුණි.
1505 දී පමණ ශ්‍රී ලංකාව තුළ ආරම්භ වූ බටහිර සමුද්‍ර බලවතුන්ගේ ප්‍රහාරය 1815 දී කඳුකර රාජධානියේ පාලනය සඳහා ඉංග්‍රීසි අධිරාජ්‍යය සමඟ ගිවිසුමක් අත්සන් කරන තෙක් විවිධ තීව්‍රතාවයකින් පැවතුනි. සමුද්‍රීය පළාත්වල පෘතුගීසි සහ ලන්දේසි වාඩිලාගැනීම් වසර 150 කට ආසන්න කාලයක් පැවතුනි. අවසානයේදී, 1815 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බලයෙන්, රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයෙන් සහ කුමන්ත්‍රණයෙන් උඩරට රජුන් විසින් නායකත්වය දුන් අවසාන සිංහල රාජධානියේ වසර 300 ක ප්‍රතිරෝධය අවසන් කිරීමට සමත් විය. ශ්‍රී ලංකාවේ එම මුහුදු අධිරාජ්‍ය තුනේ ක්‍රියාකාරකම් අප අතර ප්‍රසිද්ධය. කෙසේ වෙතත්, ප්‍රංශ ජාතිකයන් පැමිණ ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමට ගත් උත්සාහයන් දෙකක් ප්‍රධානවශයෙන් සිදු වූ අතර මේ පිළිබද පුවත් අපේ ඉතිහාස පොත්පත්වල තවමත් අභිරහස් ලෙස පවතී.මේ කතා පෙළ ප්‍රංශ ලන්දේසි හා බ්‍රිතාන්‍ය නාවික කෞතුකාරයන්හි හා මේ පිලිබඳ මෑතක් වනතුරු ලියා ප්‍රකාශයට පත් ඇති පොත්පත් මෙන්ම වෙබ් අඩවි හා අන්තර් ජාලයට මුදාහැර තිබෙන ගවේෂණාත්මක ලිපි වල මේ සටන් පිලිබඳ සඳහන්ව ඇත.බ්‍රිතාන්‍ය විශ්ව කෝෂය ( British Encylopedia ) විකි පිඩියා (Wikipedia) හි හා ඉතිහාස ගත්කරුවන් රැසක් සිය පොත්පත්වල මේ පිලිබඳ විශේෂයෙන් සඳහන් කර තිබීම පැසසිය යුතු කරුණකි.
පෙරදිග රටවල් අතරින් බටහිර ජාතීන්ගේ අවධානයට ලක්‌ වූ විශේෂ රටක්‌ ලෙස ඈත අතීතයේ සිටම ලංකාව මහත් ප්‍රසිද්ධියට පත්ව තිබුණි.ලංකාව විවිධ නම් වලින් ඔවුන් විසින් හඳුන්වා තිබුණි.හෙලංකා, ලංකා, සිංහලේ, සීලාන්, සිලෝන්, සෙරන්දිබ් .සයිලෝන්, සහ .තැප්‍රෝබේන්යන නම් ඉන් සමහරෙකි..මෙහි ස්වභාවික වරායන්ගේ විස්තරත් නාවිකයන්ගේ වාර්තා හා ඒ පිලිබඳ ලියවුනු පොත්පත් මිට හේතු වූ බව සඳහන්වේ. මේ සඳහා ලොව ඉස්තරම් රමණිය ස්වභාවික වරායක් ලෙස ත්‍රිකුණාමලය වරාය පිලිබඳ තොරතුරු මහත් ප්‍රසිද්ධියට පත්ව තිබුණි.මේ නිසා පෙරදිග බලය තහවුරු කර ගැනීමේ තරගයක යෙදී සිටි බටහිර ජාතීන්ට ලංකාව තුළ සිය ආධිපත්‍යය පතුරවා ගැනීම ඉතා වැදගත් කරුණක් විය. ඒ අනුව පළමුව පෘතුගීසින් ක්‍රියා කළ අතර දෙවනුව ලන්දේසීන් කටයුතු කර මින් ඔවුන්ගේ ආධිපත්‍යයන්ට යටත් කර ගනු පිණිස ලංකාව වෙත පැමිණීමට හේතු සාධක ලෙස දැක්විය හැක.මේ අනුව අනතුරුව මෙරට මුහුදුබඩ ප්‍රදේශ සිය අණසකට යටත් කර ගැනීමට ඔවුන්ට හැකි වූයේ ය.යුරෝපීය මේ ආසියකරයේ වෙළඳාමට සිය බලය ව්‍යාප්ත කිරීමට මානබලා සිටියේ පෘතුගීසින් හා ලන්දේසීන් පමණක් නොවේ. මේසඳහා අවස්ථාවක් එනතුරු බලාසිටි තවත් යුරෝපිය ජාතීන් දෙපලක් වුයේ ප්‍රංශ හා ඉංග්‍රීසින් ය.මෙකල යුරෝපයේ පැවැති විවිධ සම්බන්ධතා නිසා බොහෝ ප්‍රංශ හා ඉංග්‍රීසි ජාතික නාවිකයන් වෙළඳ තරඟය නිසා මෙම පෘතුගීසි හා ලන්දේසි නැව් වල සේවාවේ දී සිටියේය.
මේ වන විට බොහෝ ප්‍රංශ නාවිකයන් ලන්දේසි නැව්වල සේවය කරමින් ලංකාවේ ද මේ අය බොහෝ දෙනෙක් මේ වනවිට පැමිණ තිබු අතර උඩරට රාජ්‍යයේද මේ අය සිටි බවට අපේ ඉතිහාසයේ බොහෝ තැන්වල සඳහන් වේ.මේ සම්න්ධව ඉතා වැදගත් අයෙකු වන්නේ ලන්දේසි යටතේ සේවයකළ අද්මිරාල් වරයෙකු වූ ප්‍රන්කොයිස් කැරන් ය. (Francoise Caron )ඔහු ලන්දේසි පාලන සමය තුල ජපානය, මැලේෂියාව තායිලන්තය ,ඉන්දියාව අතර නාවික ගමනා ගමනයේ යෙදෙමින් ඉතා දිගු කාලින සේවාවක් සිදු කල නිලධාරියෙකු විය. ඔහු ලන්දේසින් ගේ ආසියාවේ පාලනය පිලිබඳ අසල දැනුමැති තිබු දක්ෂ අත්දැකිම් බහුලව තිබු අයෙකු විය. මෙකල ප්‍රංශයේ රජු වුයේ 14 ලුවී රජතුමාය.ඔහුගේ ප්‍රධාන උපදේශකයා නැතහොත් අගමැතිවරයා වුයේ ශෝන් බැප්ටිසේ කොබට් (Jean Bapliste Colbert) විය. ඔහු අද්මිරාල් කැරන්ගේ මිතුරෙකු විය.මේ මිතු දහම උපයෝගී කර ගනිමින් ඔහු ආසියාවේ වෙළඳ බලය ප්රංශය වෙත ලැබ ගැනීමට හැකි බව රජුට පවසා ඒ අනුව කටයුතු කරමින් ප්‍රංශ පෙරදිග ඉන්දියා වෙළඳ සමාගම පිහිටුවීමට කටයුතු කළේය.ඔහු ඉන් අනතුරුව ඒ සමගම හරහා නැව් රැසක් මිලදී ගෙන ආසියාවේ බලය ලබා ගැනීමේ මෙහෙයුම දියත් කළේය. අප්‍රිකාව හරහා සිය ආක්‍රමණය ඇරඹු ඔවුන් ඉන් අනතුරුව සටන් වල යෙදෙමින් ඉන්දීය සයුරට අවතිර්ණ විය. පළමුව ඉන්දියාවේ ලන්දේසි බල පෙදෙස් වූ පොන්ඩිචෙරි (තමිල්නාඩුව), කරිකාට්, යනාඕන් (ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ්), චන්ද්‍රනගර් (කොල්කටා, බෙංගාලය), කාවේරි ගංගාවේ (කේරළයේ) මෝය මත මාහේ සහ මලබාර් වෙරළ තීරයේ කොරොමන්ඩල්වලට පහර දෙමින් සිය බලය ව්‍යප්ත කළේය. මේ අනුව ප්‍රංශ නැගෙනහිර ඉන්දියා සමාගමේ පාලනය යටතේ, ගිනිකොනදිග සහ නිරිතදිග වෙරළ තීරයේ ඉන්දියානු භූමියේ ප්‍රංශ වාසස්ථාන ඉදි කරගනු ලැබුණි.ඉන් අනතුරුව ඔවුන්ගේ ඉල්ලක්කය වුයේ ලංකාවය.විශේෂ කරුණක් වුයේ ලොව විශාලතම ස්වාභාවික වරායක් වූ ත්‍රිරිකුණාමලය කෙසේහෝ යටත් කර ගැනීමේ අභිලාසයයි
ප්‍රංශ අද්මිරවරයෙකු වූ පියර් අන්දරේ ඩි සෆ්රෝන් ( Admiral Pierre Andre de Suffren )විසින් ත්‍රිරිකුණාමල වරාය අල්ලා ගැනීමට සැළසුම කළේය, මේ පිලිබඳ කල සැලසුම ප්‍රංශ නාවික කෞතුකාගාරයේ දැකගත හැකිවේ, තවද නාවික ඉතිහාසය පිලිබඳ පොත්වල ඒවා දැකගත හැකිවේ.
බි‍්‍රතාන්‍යය, ප්රංශය, ඕලන්දය, ස්පාඤ්ඤය සහ පෘතුගාලය මෙම විකාර ප‍්‍රහාරයේ ඉදිරියෙන්ම සිටි අතර එකිනෙකා සමඟ තරඟකාරීව සිටි නිසා ගොඩබිම සහ මුහුදේ ගැටුම් නිතර නිතර සිදු විය. අද්මිරාල් සෆ්රන්ගේ මෙහෙවර වූයේ ඉන්දියානු උප මහාද්වීපයේ ප්‍රංශ යටත් විජිත ආරක්ෂා කිරීම සහ කලාපය තුළ බ්‍රිතාන්‍ය ව්‍යාප්තවාදයට එරෙහි වීමයි. ප්‍රංශ නැගෙනහිර ඉන්දියා සමාගමේ පාලනය යටතේ, ගිනිකොනදිග සහ නිරිතදිග වෙරළ තීරයේ ඉන්දියානු භූමියේ ප්‍රංශ වාසස්ථාන තිබුණි; පොන්ඩිචෙරි (තමිල්නාඩුව), කරිකාට්, යනාඕන් (ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ්), චන්ද්‍රනගර් (කොල්කටා, බෙංගාලය), කාවේරි ගංගාවේ (කේරළයේ) මෝය මත මාහේ සහ මලබාර් වෙරළ තීරයේ කොරොමන්ඩල්. දෙවන ඉංග්‍රීසි-මයිසෝර් යුද්ධය (1780-1784) ඇවිලවූ 1779 දී මහේ බ්‍රිතාන්‍යයන් අතට පත් විය. මයිසූර්හි ස්වයං ප්‍රකාශිත නායකයා වූ හයිඩර් අලි ඛාන් බ්‍රිතාන්‍යයන්ට එරෙහිව සටන් කිරීමට ප්‍රංශ සන්ධානයක් ලබා ගත්තේය. බ්‍රිතාන්‍යයන්ට මේ දරුණු යුද්ධයටත් තවත් සොල්දාදුවන් යෙදවීමට සිදු විය. එය බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයන්ගේ තීරණාත්මක කාල පරිච්ඡේදයකි.
මෙම ප්‍රංශ උත්සාහයන් දෙකම සිදුවූයේ ත්‍රිකුණාමලය සහ ඒ අවට ප්‍රදේශවල බව සඳහන් කිරීම සිත්ගන්නා කරුණකි. ලෝකයේ දෙවන විශාලතම හා ගැඹුරුම ස්වභාවික වරායවිය. පළමු උත්සාහය සිදු වූයේ 1672 මාර්තු 22 වන දින අද්මිරාල් ඩි ලා හේ විසින් අණ දුන් ප්‍රංශ බලඇණියක් ලංකාවෙන් එපිටින් පැමිණ ‘තිරිකුණාමලේ’ බොක්කෙහි නැංගුරම දැමීමෙනි. ඔවුන් ත්‍රිකුණාමලයට පැමිණෙන විට, එවකට මුහුදු පළාත්වල සමහර ප්‍රදේශ පාලනය කළ ලන්දේසීන්ට ත්‍රිකුණාමලයේ කුඩා බලකොටුවක් තිබුණි. ප්‍රංශ බලඇණියේ හදිසි පෙනුම ඕලන්දියානුවන් කලබලයට පත් කළේය. ඔවුන් තම බලකොටුවට ගිනි තබා විශ්‍රාම ගියහ. ලන්දේසීන්ගේ කඩිමුඩියේ පිටවීම දුටු ප්‍රංශ ජාතිකයෝ ත්‍රිකුණාමලය වරාය තුළ මධ්‍යගතව පිහිටි දූපත් දෙක අල්ලාගෙන බලකොටු ඉදිකිරීමට පටන් ගත්හ. මෙම දූපත් දෙක ප්‍රංශ ජාතිකයන් විසින් Ile By Soleil (සූර්‍ය දූපත) සහ Caron ලෙස නම් කරන ලදී. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයේ සිට එම දූපත් හැඳින්වෙන්නේ සෝබර් දූපත් ලෙසිනි. එකල මහනුවර රජු වූයේ II රාජසිංහ (1629 සිට දෙසැම්බර් 1687) වන අතර ඔහු ලන්දේසීන් සමඟ යුද්ධයක යෙදී සිටියේය. ප්‍රංශ ජාතිකයන්ගේ වාසනාවට රාජසිංහ රජු ගොඩබිම ලන්දේසීන් සමඟ සටන් කරමින් සිටියදී ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණෙන ලන්දේසි හමුදා කපා හැරීමට නාවික බලයක් සොයමින් සිටියේය. අද්මිරාල් ඩි ලා හේ රජු සමඟ සාකච්ඡා කිරීම සඳහා ප්‍රංශ සොල්දාදුවන් 30 දෙනෙකු සමඟ තානාපතිවරයකු උඩරට උසාවියට යැවීය. Sieur Desfon Taines, තානාපතිවරයාට මහනුවරදී කාරුණිකව සැලකීම නිසා ඔහු ආපසු නොපැමිණීමට තීරණය කර මහනුවර පදිංචි විය. ඒ වෙනුවට මිනිසුන් දහස් ගණනක් පිරිවරා ත්‍රිකුණාමලයට පැමිණ ප්‍රංශ ජාතිකයන් විසින් නැව්වල නැඟී සංග්‍රහ කළහ. උසාවි නිලධාරීන් ආපසු පැමිණ දින කිහිපයකට පසු බලකොටු කිරීමේ කාර්යයට සහාය වීමට දහස් ගණන් මිනිසුන් මහනුවර සිට පැමිණියහ. ප්‍රංශ පැමිණීමෙන් මාස දෙකක් ඇතුළත, ත්‍රිකුණාමල වරායේ පාලනය සඳහා බලකොටු ඉදිකිරීම සඳහා ප්‍රංශයට අනුමැතිය ලබා දෙමින් රාජසිංහ රජු සහ ප්‍රංශ අතර ගිවිසුමක් අත්සන් කරන ලදී.
ඉන් ටික කලකට පසු, ලංකාවේ ලන්දේසි පෙරහැරේ ආණ්ඩුකාරවරයා වූ වැන් ගෝන් ලන්දේසි බලඇණියක් සමඟ ත්‍රිකුණාමලයේ ප්‍රංශ පැමිණීමට විරුද්ධ විය. ප්‍රංශ ස්ථාවරය මෙම අවස්ථාවේදී තර්ජනාත්මක විය. ප්‍රංශ සොල්දාදුවන් 400 කට අධික පිරිසක් දැඩි හිරු රශ්මියට නිරාවරණය වීම හේතුවෙන් අතීසාරයෙන් පීඩා විඳිමින් සිටි අතර මහනුවර රජු විසින් එවන ලද වෛද්‍යවරුන් 12 දෙනා විසින් ප්‍රතිකාර ලබමින් සිටියහ. නැවුම් ප්‍රතිපාදනවල බරපතල හිඟයක් පැවති අතර ප්‍රංශ ජාතිකයින්ට මෙම විශාල මිනිසුන් සඳහා ප්‍රමාණවත් සැපයුම්, විශේෂයෙන් මස් සොයා ගැනීමට නොහැකි විය. මේ අතර ලන්දේසීන් අභ්‍යන්තරයෙන් සැපයුම් කපා හැරීමේ උත්සාහයක් ලෙස සමහර හමුදා භටයන් අසලට ගොඩ බැස්සවූහ. උඩරට හමුදා ලන්දේසි සොල්දාදුවන් සම්බන්ධ කර ගත් නමුත් ප්‍රංශ ජාතිකයන් මෙම සටනට උඩරට හමුදා සමඟ සම්බන්ධ වූයේ ඔවුන් නෙදර්ලන්තය සමඟ විධිමත් ලෙස සාමයෙන් සිටින බව පවසමිනි. මෙම පෙනෙන ප්‍රතිවිරෝධය නිසා ඔවුන්ගේ නව සගයා කෙරෙහි උඩරට උද්යෝගය බොහෝ සෙයින් පීඩා විඳිති. ආධාර සැපයීම සඳහා ප්‍රංශ ජාතිකයන් දකුණු ඉන්දියාවට යවන ලද නැව් දෙකක් ලන්දේසි බලඇණිය විසින් අල්ලා ගන්නා ලද අතර එය ප්‍රංශ තත්ත්වය වඩාත් භයානක විය. රෝග සහ ආහාර හිඟකම හේතුවෙන් බොහෝ මරණ සිදු වූ අතර අද්මිරාල් හේ ත්‍රිකුණාමලයෙන් පිටත්වයාමට තීරණය කළේ මිනිසුන් 100 ක් පමණක් බලකොටුවේ සහ යාත්‍රා දෙකක් නැංගුරම් ලා තැබීමට ය.
ප්‍රධාන බලඇණිය පිටත් වූ විගසම, ත්‍රිකුණාමල ලන්දේසීන් එම ස්ථානයට පහර දුන් අතර ඉතිරි ප්‍රංශ හමුදාවන්ට යටත් වීමට බල කෙරුනි. මහනුවරින් විශාල හමුදාවක් ත්‍රිකුණාමලයට පැමිණි නමුත් ඔවුන් දින දෙකක් ප්‍රමාද විය. එහෙයින් ත්‍රිකුණාමලය කේන්ද්‍ර කරගනිමින් ඉන්දියාවේ වෙළෙඳ අධිරාජ්‍යයක් ගොඩනැගීමේ ප්‍රංශ අභිලාෂයත් තවත් සමුද්‍රීය බලවතෙකුගේ සහාය ඇතිව ලන්දේසීන් ශ්‍රී ලංකාවෙන් ඉවත් කිරීමේ සිංහලයන්ගේ සිහිනයත් දෙකම මාස තුනකින් ගිලිහී ගියේය. දෙවන ප්‍රංශ ආක්‍රමණය අද්මිරාල් හේගේ උත්සාහයෙන් වසර 110 කට පසු සිදු වූ පෙර සිදුවීම මෙන්ම කෙටි කාලීන ද සිත්ගන්නා සුළුය. ආරම්භයේ සිටම ප්‍රංශ ජාතිකයන් නිදහස් සටනේදී ඇමරිකානුවන්ට උපක්‍රමශීලීව උදව් කළහ. 1778 දී ඔවුන් එක්සත් ජනපදය සමඟ සන්ධාන ගිවිසුම අත්සන් කිරීමෙන් බ්‍රිතාන්‍යයට එරෙහිව විවෘතව ප්‍රකාශ කළහ. මෙම විවෘත ප්‍රකාශය නිසා ඉන්දියාවේ බ්‍රිතාන්‍යයන් පොන්ඩිචරි ඇතුළු ප්‍රංශ බලකොටු අල්ලා ගත්හ.
(තවත් කොටසක් ලබන කලාපයෙන්)
Article part 1
නීතිඥ ශාන්ත සේනාධීර – ලංකා නිවුස් යුකේ.
{මෙම සේයා රූ අන්තර් ජාලයෙන් ලබාගත් ඒවා වන අතර ඒවායේ අයිතිය එහි මුල් අයිතිකරුවන් සතු බව සළකන්න }
Trincomalee battale